Educatieve spellen
Om te leren denken
Ontwikkeling educatieve spellen
Tien jaar lang gaf ik filosofielessen op basisscholen. Vanuit de praktijk ontstonden allerlei spelideeën die ik met mijn eigen uitgeverij op de markt bracht.
De eerste uitgave de Praatprikkels werd bekroond met de Berrie Heesen Prijs. Het spel werd ook vertaald in het Japans, Duits en Engels. Wereldwijd zijn er meer dan 40.000 stuks van verkocht. Daarna verschenen nog zes filosofiespellen en twee boeken om met kleuters te filosoferen. Waaronder Denktekenen dat in 2021 door de vakjury werd genomineerd voor de NOT Innovatie Award.
Hieronder vind je een overzicht van alle spellen die verschenen zijn. Ze zijn niet meer allemaal verkrijgbaar.
Kladje de Kunstenaar
Er wordt veel verrassende, gekke, boos makende, wakker schuddende, grappige, mooie, aan het denken zettende en bijzondere kunst gemaakt. Dit soort kunst is de basis voor dit doosje met 40 activiteitenkaarten vol creativiteit, inspiratie, kijkplezier en denkprikkels. Bij deze activiteiten komt een brede variatie aan kunststromingen en kunstenaars voorbij. Het doel is om leerlingen kunst te laten ervaren, over kunst te laten nadenken en zelf kunst te laten maken. Zo ervaren leerlingen (en volwassenen!) dat kunst vaak speels en verrassend is – en zeker niet saai.
De activiteiten zijn niet alleen maar voor tussendoor, ze hebben ook een educatieve waarde. Je werkt aan de kerndoelen van kunstzinnige oriëntatie, mondeling taalonderwijs, burgerschapsvorming en oriëntatie op de wereld. Bovendien komen alle kunstvormen voorbij. Het accent ligt op beeldende kunst, maar er is ook aandacht voor muziek, drama, toneel, dans, strips, poëzie, creatief schrijven en fotografie. Je kunt met deze activiteiten een veelzijdige invulling aan het vak CKV geven, ook als je niet zoveel kunstkennis hebt.
De opdrachten op de kaarten zijn geschikt voor leerlingen van de bovenbouw van de basisschool. Ze kunnen makkelijk worden aangepast voor de middenbouw van de basisschool en de onderbouw van de middelbare school.
2024, Uitgeverij Onderwijs maak je samen
Denktekenen (heruitgave)
Weet jij wat macht is? Of vrijheid, je ziel, de tijd, het nu?
Een simpel antwoord kun je op zulke vragen natuurlijk best geven. Je kijkt gewoon in het woordenboek. Toch voelt zo’n antwoord vaak niet helemaal goed. Want niet iedereen denkt hetzelfde over vrijheid, macht of tijd.
Hoe men over zulke onderwerpen denkt, kun je onderzoeken door te tekenen. Als je tekent, denk je niet alleen na met de logische kant van je hersenen, maar ook met je creatieve kant. Zo ontdek je sneller jouw eigen antwoorden.
Inhoud
In dit spel vind je 45 tekenopdrachten voorzien van denkvragen en uitspraken van leerlingen waarmee je verder komt dan het woordenboekantwoord. Opdrachten kunnen alleen worden gedaan, maar het is ook leuk om ze met een groep te doen. Door met elkaar ideeën uit te wisselen, krijg je een filosofisch gesprek.
Bij alle tekenopdrachten vind je illustraties van Pieter van Dijken, zodat leerlingen zich door zijn tekeningen en tekentips kunnen laten inspireren.
Voor wie
Denktekenen: voor thuis, de bso en school – kan samen en alleen – met en zonder begeleider.
Vanaf 7 jaar.
2024, Uitgeverij Onderwijs maak je samen | Denktekenen verscheen eerder bij Filosovaardig. Zelfde spel, nieuw ‘jasje’.
Praatprikkels
Het is leuk en belangrijk om met kinderen te praten. Dus stel je vragen als ‘hoe was het op school vandaag?’ of ‘wat heb je dit weekend gedaan?’. Helaas blijken deze lang niet altijd prikkelend genoeg om tot een goed gesprek te komen. Een gesprek dat echt ergens over gaat, diepgang heeft, een filosofisch gesprek bijvoorbeeld. Daarom zijn de Praatprikkels ontwikkeld.
Praatprikkels zijn kaartjes met daarop een filosofische vraag en bieden zo een laagdrempelige manier om met kinderen te filosoferen. Je pakt ze er zo even bij in de kring of thuis aan tafel. Je trekt een kaartje en het gesprek kan beginnen.
2012, Uitgeverij Filosovaardig
40.000 verkocht | vertaald in Japans, Engels en Duits
Bekroond met de Berrie Heesen Prijs 2012
Praatplaatjes
Kleuters zijn de beste filosofen die er zijn. Ze zitten nog niet vast in kennis en gaan spontaan over elke vraag nadenken. Het is daarom hartverwarmend om met ze in gesprek te gaan over filosofische vragen.
Dat kan met de Praatplaatjes. Hiermee kun je met behulp van aansprekende, grappige plaatjes filosofische vragen onderzoeken. Op deze manier is filosoferen zeker niet te moeilijk voor ze. En ook niet voor de begeleider.
Met de Praatplaatjes kun je gewoon snel van start. Niet alleen met kleuters trouwens, maar ook met alle andere soorten mensen!
2014, Uitgeverij Filosovaardig
12.000 verkocht | Vertaald in het Japans| niet meer leverbaar
Denktekenen
Wat is macht? Of vrijheid, je ziel, de tijd, het nu? Een simpel antwoord is op zulke vragen natuurlijk best te geven. Het zogenaamde woordenboekantwoord. Maar toch wil je kinderen meer leren dan een definitie. Want met een definitie weet je namelijk nog lang niet genoeg. Het gaat hier tenslotte om begrippen die voor iedereen een andere betekenis hebben.
Het filosofische denkspel Denktekenen helpt kinderen om op een speelse manier hun eigen antwoorden te vinden.
Denktekenen is daarom door de vakjury genomineerd voor de NOT Innovatie Award 2021.
2021, Uitgeverij Filosovaardig
2000 verkocht, er is een heruitgave verschenen bij Uitgeverij OMJS.
Praattoppers
Met Praattoppers leren kinderen op een positieve manier met elkaar in gesprek te gaan. Ze leren naar elkaar te luisteren, vragen aan elkaar te stellen, te redeneren en zich in een ander te verplaatsen. In deze herziene versie vind je nu 30 Praattoppers in plaats van 26. Ook zitten de kaarten nu in een luxe doos met deksel.
Een Praattopper is een coachkaart met daarop een gewenste gespreksvaardigheid. Op de voorkant staat een grappige cartoon die met een knipoog het belang van deze praattopper laat zien. Op de achterkant staat in voor kinderen begrijpelijke taal een uitleg over deze gespreksvaardigheid. Bij elk van de 30 Praattoppers wordt in de activiteitenwijzer een activiteit beschreven om de vaardigheid te oefenen of illustreren. Zo werk je met deze set coachkaarten spelenderwijs aan de gespreksvaardigheden.
Zo draag je bij aan:
- een betere groepssfeer
- fijnere communicatie tussen de kinderen
- en burgerschapsvorming
Voor iedereen die met groepen kinderen (vanaf circa 8 jaar) werkt.
2018, Uitgeverij Filosovaardig
2000 verkocht | niet meer leverbaar
Denkdobbelen
Denkdobbelen is het meest creatieve doespel dat er is. Je kunt ermee toneelspelen, dichten, verhalen schrijven, beweegspelletjes doen, uitvindingen maken en nog veel meer. De fantasie van kinderen wordt zo enorm gestimuleerd. Bovendien kun je met het spel makkelijk gespreksstof voor filosofische gesprekken creëren.
Het basisidee is eenvoudig. Op het bordspel staan vier gedachtenwolken waar je woorden op kunt schrijven met whiteboard stift. Deze kun je ook weer makkelijk uitvegen. De woorden in de wolkjes vormen samen een zin, opdracht of een vraag. Je stelt deze zinnen of vragen samen door te dobbelen met de dobbelsteen. Bij elke activiteit vul je weer andere woorden in. Welke woorden je in kunt vullen, staat beschreven op deze site.
Tips en toepassingen vind je hier. Je kunt deze creatieve activiteiten ook zonder het spel doen.
2016, Uitgeverij Filosovaardig
3000 verkocht | niet meer leverbaar
Denkdraaier
De Denkdraaier is de mechanische uitvoering van het spel Denkdobbelen. Deze uitvoering is geschikt voor het gebruik in een groep.
De Denkdraaier bestaat uit vier kistjes die met scharnieren aan elkaar zijn verbonden. In elk kistje kan een schijf worden geschoven die vrij kan ronddraaien. Op de schijven kunnen met een whiteboardstift woorden worden geschreven die ook weer makkelijk kunnen worden uitgeveegd. In elk kistje zit een venster waarin een van de woorden zichtbaar wordt als de schijf na het draaien tot stilstand komt. De woorden van de schrijven vormen samen een zin of een vraag.
De Denkdraaier kan worden gebruikt voor het maken van denkdraaivragen, denkdraaiverhalen, denkdraaigedichten of denkdraaidrama. Zo kun je invulling geven aan kringgesprekken, taallessen, stellessen en dramalessen. Bij alle toepassingen vul je op de draaischijven woorden in.
Tips en toepassingen vind je hier. Je kunt deze creatieve activiteiten ook zonder het spel doen.
2017, Uitgeverij Filosovaardig
40 verkocht, het product wordt nu doorontwikkeld door Heutink BV